پژوهش حاضر به منظور مقایسه انعطاف ناپذیری شناختی و راهبردهای حل مساله در دانشجویان اندیشناک و غیر اندیشناک و بررسی نقش جنسیت و تعامل آن با متغیرهای اصلی پژوهش انجام گرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف، جزء پژوهش های بنیادی و از نظر شیوه گرد آوری داده ها از نوع مطالعه های توصیفی (علّی- مقایسه ای) به شمار می رود. به منظور انجام پژوهش نمونه ای به حجم 400 نفر از جامعه آماری پژوهش که دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 90-89 بودند، انتخاب شد. برای انتخاب گروه نمونه، ابتدا از بین دانشگاه های دولتی شهر تهران، چهار دانشگاه تهران، علامه طباطبایی، صنعتی شریف و تربیت مدرس به عنوان خوشه به طور تصادفی انتخاب شدند. سپس با توجه به شیوع اندیشناکی در بین دانشجویان (10 در 100 نفر، دیویس و نولن هوکسما، 2000) 400 دانشجو به شیوه نمونه گیری در دسترس به طور مساوی از بین خوشه ها انتخاب گردیدند و پرسشنامه سبک پاسخدهی و افسردگی بک در مورد آن ها اجرا گردید. بعد از تحلیل اولیه نتایج پژوهش از بین 400 دانشجو، 60 دانشجو بر اساس نمره آن ها در پرسشنامه سبک پاسخدهی و بعضی معیارهای دیگر به عنوان گروه نمونه انتخاب شده و به یکی از دو گروه اندیشناک و غیر اندیشناک اختصاص داده شدند. دو هفته بعد، از آزمودنی های هر گروه خواسته شد که برای مرحله دوم پژوهش مراجعه کنند. در این مرحله آزمون گنجینه لغات، کارت های ویسکانسین و پرسشنامه سبک های حل مساله بر روی گروه نمونه به صورت انفرادی اجرا گردید. آزمونگران از وضعیت اندیشناک بودن یا نبودن آزمودنی بی اطلاع بودند. لازم به ذکر است که افسردگی و هوش شناختی در این پژوهش کنترل گردید. یافته های به دست آمده از این پژوهش نشان میدهد که بین افراد اندیشناک و غیر اندیشناک از نظر خطای درجاماندگی تفاوت معناداری وجود دارد و با توجه به میانگین های دو گروه، افراد اندیشناک نسبت به افراد غیر اندیشناک خطای درجاماندگی بیشتری نشان می دهند F (1,58)=5.92, p<0.05. همچنین نتایج به دست آمده نشان می دهد که بین دو جنس از نظر خطای درجاماندگی تفاوت معناداری وجود ندارد،.F (1,58)=5.92 p>0.05 تعامل بین جنسیت و اندیشناکی نیز تفاوتی را در ایجاد خطای درجاماندگی به وجود نیاورده است F (3,56)=0.56, p>0.05. همچنین، بین افراد اندیشناک و غیر اندیشناک از نظر خطای غیر درجاماندگی تفاوت معناداری وجود ندارد F (1,58)= 3.84, p>0.05. همچنین بین دو جنس از نظر خطای غیر درجاماندگی تفاوت معناداری وجود ندارد .F (1,58)=3.04, p>0.05 تعامل بین جنسیت و اندیشناکی نیز تفاوتی را در ایجاد خطای غیردرجاماندگی به وجود نیاورده است .F (3,56)= 3.04, p>0.05 همچنین، بین افراد اندیشناک و غیر اندیشناک از نظر شکست در حفظ مجموعه سازی تفاوت معناداری وجود نداردF (1,58)= 0.017, p<0.05 . همچنین بین دو جنس از نظر شکست در حفظ مجموعه سازی تفاوت معناداری وجود ندارد .F (1,58)= 0.21, p>0.05 تعامل بین جنسیت و اندیشناکی نیز تفاوتی را در شکست در حفظ مجموعه سازی به وجود نیاورده است .F (3,56)= 0.68, p>0.05 یافته های پژوهش نشان می دهد که بین گروه ها فقط در راهبرد درماندگی و مهارگری تفاوت معنادار وجود دارد و در سایر راهبردهای حل مساله بین دو گروه تفاوت معناداری وجود ندارد. این یافته بدان معناست که فقط دو راهبرد درماندگی و مهارگری می تواند بین زنان و مردان اندیشناک و غیر اندیشناک تمایز ایجاد کند. همچنین با توجه به میانگین گروه ها در این راهبردها، زنان اندیشناک در دو راهبرد درماندگی و مهارگری بیشترین نمره و مردان غیر اندیشناک کمترین نمره را به دست آورده اند. لازم به ذکر است وقتی که متغیر افسردگی به عنوان متغیر کووریت وارد معادله شد، بین گروه های اندیشناک و غیراندیشناک مرد و زن از نظر راهبردهای حل مساله تفاوت معناداری دیده نشد (P<0.05).